Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/20.500.12188/6651
Title: Законот на Бенфорд за првата значајна цифра
Authors: Stojkovska, Irena 
Keywords: Закон на Бенфорд, значајна цифра, откривање измами.
Issue Date: 28-Aug-2018
Publisher: Природно-математички факултет, Скопје
Project: Популаризација на математиката, Природно-математички факултет, Скопје
Journal: Математички омнибус
Conference: Втор семинар „Математика и примени“, 6-7 декември 2017, ПМФ, Скопје
Abstract: Еден пример за универзалноста на математиката, т.е. за способноста навидум различни појави од различни области да се опишуваат на еден ист начин, е законот на Бенфорд за првата значајна цифра, кој последните години сосема заслужено добива сè поголемо внимание. Накратко, овој закон тврди дека кај броевите кои „потекнуваат од природата“, наспроти очекуваната рамномерна распределба на првата значајна цифра (тоа е првата ненулта цифра во бројот), многу поверојатно е таа да е помал број, отколку поголем. Или попрецизно, веројатноста првата значајна цифра да е d е еднаква на log_10 {(d+1)/d} , што значи дека во 30,1% од случаите првата значајна цифра е 1, во 17,6% од случаите е 2, па сè така до 4,6% од случаите таа е 9. Откриен од Њукомб во 1881 година, а повторно (независно) откриен од Бенфорд во 1938 година, законот на Бенфорд претставувал предизвик за многу научници да ја покажат неговата универзалност, тестирајќи го на различни колекции од нумерички податоци, но и обидувајќи се да дадат математичка потврда, доказ за точноста на законот. Ќе бидат изложени некои од емпириските резултати од тестирањата, како и математичките објаснувања на законот на Бенфорд, меѓу кои и статистичкото изведување на законот предложено од Теодор Хил во 1995 година. Ќе бидат презентирани и дел од примените на овој закон, како на пример, примената во сметководството за откривање финансиски измами, во компјутерските науки за дизајнирање поефикасни компјутери, потоа во економијата, медицината, инженерството, теоријата на броеви, психологијата, веројатноста, статистиката и други области, најчесто во служба на проверка на автентичноста и веродостојноста на влезните податоци и излезните резултати, што зборува за вистинското значење на универзалноста на овој закон.
URI: http://hdl.handle.net/20.500.12188/6651
Appears in Collections:Faculty of Natural Sciences and Mathematics: Conference papers

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
ЗАКОНОТ НА БЕНФОРД ЗА ПРВАТА ЗНАЧАЈНА ЦИФРА.pdfArticle442.27 kBAdobe PDFThumbnail
View/Open
Show full item record

Page view(s)

106
Last Week
0
Last month
2
checked on Mar 29, 2024

Download(s)

121
checked on Mar 29, 2024

Google ScholarTM

Check


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.