Воспитување на волјата од аспект на педагогијата, психологијата и христијанската педагогија

Abstract

Слободата на волјата кај човекот се состои во тоа дека тој може да избере помеѓу мотивите, оние кои ги смета за најразумни. Релативноста на таа слобода е во тоа што човекот избира едно или друго дејствие, во врска со едни или други конкретни услови, кои не зависат секогаш од него, како и во врска со тоа како е воспитуван и како навикнал да дејствува при појавата на таквата борба. Воспитанието во случајот е од огромно значење – на кој мотив, на која желба или барање човекот ќе даде предност. Волевото воспитание е воспитание на способноста на човекот меѓу спротивставените мотиви да се ориентира правилно при изборот и да пронаоѓа секогаш сили во себе, сознајно, трезвено и насочено да ги спроведува во дело своите мотивирани намери. Смислата на воспитанието на волјата не се гледа само во насочувањето да се направи правилен избор, туку и да се развие силна волја, така што заземеното решение да може да се спроведе до целосно исполнување. Во директна врска со ова прашање стојат конкретни задачи на волевото воспитание: надминување на недостатоците на волјата, воспитание на самоконтролата, воспитание на евангелската насоченост и решителност и воспитание на упорноста. Ако овие неколку задачи не се исполнат успешно, втората половина на волевиот акт: спроведување на решението во дело, останува нестабилна. Во овој труд, најнапред ќе се осврнеме на основните ставови на учењето за волјата на научниците од XIX век – Константин Ушински и Вилијам Џејмс; од XX век – Лав Виготски и Сергеј Рубиншејн, како и на учењето за волјата на преподобниот Максим Исповедник од VII век.