KUZEY MAKEDONYA TÜRK ÇOCUK EDEBİYAT KAHRAMANI ORHANIN ÇOCUKLAR ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Özet Çocuk edebiyatının önemini açıklamış olursak, bu edebiyat çocuğu ruhsal ve zihinsel yönden geleceğe hazırlamalıdır. İçinde yaşadığı toplumun ortak değerlerine saygılı ve onları gözeten; inançlı ama bilimsel düşünce sistemlerine açık; kendine mensubu bulunduğu topluma yabancılaşmadan tüm insanlığın hizmetine hazır; sevgiyi, saygıyı ve adaleti baş tacı eden, özgüveni tam bir kimlikte yetiştirilmesine hizmet etmelidir. Çocuk edebiyatı kavramından, çocuklara yönelik olarak ortaya konulan edebiyatı anlıyoruz. Aslında bu konunun temel taşı çocuktur. Bugün ne çocuk edebiyatı kavramı ne de çocuk tanımı hala tam olarak netleşmiş değildir. Çocuk tanımlarını açıklamaya başlarken hemen akla birinci soru olarak, çocuk kimdir? Sorusu gelmektedir. Çocuk edebiyatı kavramının iki temel belirleyeni vardır. Birisi “çocuk”, diğeri ise “edebiyat”tır. Ayrıca çocuk psikolojisi; çocuğun gelişimine ve davranışlarına, doğumdan ergenliğe kadar odaklanan psikolojinin bir alt alanı olarak çocuk psikolojisi sadece çocuğun fiziksel gelişimini değil, sosyal-duygusal gelişimini, bilişsel gelişimini ele almaktadır. Çocuk psikolojisi bu sebeple çocuğun gelişimini birçok farklı açıdan ele alır. Bu alanlara örnek olarak, öncelikle aile ile kurulan bağlar, daha sonra akranları ve diğer yetişkinler ile kurduğu ilişki çocuğun gelişimini, öğrenimi ve düşünce yapısını uzun dönemde etkilemektedir. Kültürel bağlamda ise çocuğun içinde yetiştiği kültür, çocuğa birçok değer, gelenekler, görenekler ve yaşam yapısı aşılamaktadır. Kültür, çocuğun ebeveynleri ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğunun, nasıl bir bakımı olacağından, nasıl bir eğitim alacağına kadar birçok alanı etkilemektedir. Halk kahramanı, çocuk edebiyatın öncüsü, halk kültürünün temsilcisi olan Orhan, Necati Zekeriya’nın yarattığı karakter ile çocuklara hitap eden yazar çocukların kaygılarını, kıvançlarını onun kişiliğinde kümeleştirmeye çalıştığı görülmüştür. Hikayelerde genel olarak insanın insanla, toplumla ve doğayla olan ilişkileri üzerine olan bu hikayelerde, toplum ve insan yaşamıyla ilgili çeşitli temalar ve olaylar (sevgi, hoşgörü, sorumluluk, dürüstlük, yalılık, yoksulluk gibi) işlenmektedir. Bunlar işlenirken temelde her zaman insana, topluma ve diğer varlıklara karşı saygı ve sevgi bulunurken hiçbir zaman karşıdakini küçük düşüren ya da aşağılayan bir davranış bulunmamaktadır.