NAČELO SASLUŠANJA STRANAKA U PARNIČNOM POSTUPKU [THE ADVERSARIAL PRINCIPLE IN CIVIL LITIGATION]

Abstract

Načelo saslušanja stranaka je jedan od osnovnih procesnopravnih postulata. Važi za princip koji je od izuzetne važnosti za pružanje kvalitetne pravne zaštite. Kao fundamentalni princip parničnog postupka, načelo saslušanja stranaka se smatra nerazdvojnim atributom svake faze, stadiuma odnosno stepena postupka. Ovim se načelom teži ka ostvarivanju isključivo značajnog cilja – garantiranju procesne ravnopravnosti stranaka u postupku. Izraženo preko latinske maksime audiatur et altera pars (neka i druga strana bude saslušana), načelo saslušanja stranaka, u procesnoj teoriji poznato i kao načelo kontradiktornosti, vekovima prisutno u praksi i teoriji (građanskog) parničnog postupka, pretstavlja neraskidivi deo samog pojma parnice. Ovaj princip teži ka postizanju dva cilja: 1) da se obezbedi ravnopravnost stranaka u postupku zaštite njihovih subjektivnih prava i pravnih interesa, i 2) da sud, u strankama, odnosno u njihovoj diskusiji dobije izvor saznanja o činjenicama koje su relevantne za rešavanje spora. Prilikom elaboracije predmetne problematike, fokus interesovanja autora je stavljen na koncept, značenje i funkciju načela saslušanja stranaka u savremenom parničnom postupku.