Title: | Impact of clinical phenotypes on management and outcomes in European atrial fibrillation patients: a report from the ESC-EHRA EURObservational Research Programme in AF (EORP-AF) General Long-Term Registry |
Authors: | Proietti, Marco Vitolo, Marco Harrison, Stephanie L. Lane, Deirdre A. Fauchier, Laurent Marin, Francisco Nabauer, Michael Potpara, Tatjana S. Dan, Gheorghe-Andrei Boriani, Giuseppe Lip, Gregory Y. H. null, null Boriani, G. Lip, G. Y. H. Tavazzi, L. Maggioni, A. P. Dan, G.-A. Potpara, T. Nabauer, M. Marin, F. Kalarus, Z. Fauchier, L. Ferrari, R. Shantsila, A. Goda, A. Mairesse, G. Shalganov, T. Antoniades, L. Taborsky, M. Riahi, S. Muda, P. García Bolao, I. Piot, O. Nabauer, M. Etsadashvili, K. Simantirakis, E. N. Haim, M. Azhari, A. Najafian, J. Santini, M. Mirrakhimov, E. Kulzida, K. Erglis, A. Poposka, L. Burg, M. R. Crijns, H. Erküner, Ö. Atar, D. Lenarczyk, R. Martins Oliveira, M. Shah, D. Dan, G.-A. Serdechnaya, E. Potpara, T. Diker, E. Lip, G. Y. H. Lane, D. Zëra, E. Ekmekçiu, U. Paparisto, V. Tase, M. Gjergo, H. Dragoti, J. Goda, A. Ciutea, M. Ahadi, N. el Husseini, Z. Raepers, M. Leroy, J. Haushan, P. Jourdan, A. Lepiece, C. Desteghe, L. Vijgen, J. Koopman, P. Van Genechten, G. Heidbuchel, H. Boussy, T. De Coninck, M. Van Eeckhoutte, H. Bouckaert, N. Friart, A. Boreux, J. Arend, C. Evrard, P. Stefan, L. Hoffer, E. Herzet, J. Massoz, M. Celentano, C. Sprynger, M. Pierard, L. Melon, P. Van Hauwaert, B. Kuppens, C. Faes, D. Van Lier, D. Van Dorpe, A. Gerardy, A. Deceuninck, O. Xhaet, O. Dormal, F. Ballant, E. Blommaert, D. Yakova, D. Hristov, M. Yncheva, T. Stancheva, N. Tisheva, S. Tokmakova, M. Nikolov, F. Gencheva, D. Shalganov, T. Kunev, B. Stoyanov, M. Marchov, D. Gelev, V. Traykov, V. Kisheva, A. Tsvyatkov, H. Shtereva, R. Bakalska-Georgieva, S. Slavcheva, S. Yotov, Y. Kubíčková, M. Marni Joensen, A. Gammelmark, A. Hvilsted Rasmussen, L. Dinesen, P. Riahi, S. Krogh Venø, S. Sorensen, B. Korsgaard, A. Andersen, K. Fragtrup Hellum, C. Svenningsen, A. Nyvad, O. Wiggers, P. May, O. Aarup, A. Graversen, B. Jensen, L. Andersen, M. Svejgaard, M. Vester, S. Hansen, S. Lynggaard, V. Ciudad, M. Vettus, R. Muda, P. Maestre, A. Castaño, S. Cheggour, S. Poulard, J. Mouquet, V. Leparrée, S. Bouet, J. Taieb, J. Doucy, A. Duquenne, H. Furber, A. Dupuis, J. Rautureau, J. Font, M. Damiano, P. Lacrimini, M. Abalea, J. Boismal, S. Menez, T. Mansourati, J. Range, G. Gorka, H. Laure, C. Vassalière, C. Elbaz, N. Lellouche, N. Djouadi, K. Roubille, F. Dietz, D. Davy, J. Granier, M. Winum, P. Leperchois-Jacquey, C. Kassim, H. Marijon, E. Le Heuzey, J. Fedida, J. Maupain, C. Himbert, C. Gandjbakhch, E. Hidden-Lucet, F. Duthoit, G. Badenco, N. Chastre, T. Waintraub, X. Oudihat, M. Lacoste, J. Stephan, C. Bader, H. Delarche, N. Giry, L. Arnaud, D. Lopez, C. Boury, F. Brunello, I. Lefèvre, M. Mingam, R. Haissaguerre, M. Le Bidan, M. Pavin, D. Le Moal, V. Leclercq, C. Piot, O. Beitar, T. Martel, I. Schmid, A. Sadki, N. Romeyer-Bouchard, C. Da Costa, A. Arnault, I. Boyer, M. Piat, C. Fauchier, L. Lozance, N. Nastevska, S. Doneva, A. Fortomaroska Milevska, B. Sheshoski, B. Petroska, K. Taneska, N. Bakrecheski, N. Lazarovska, K. Jovevska, S. Ristovski, V. Antovski, A. Lazarova, E. Kotlar, Irina Taleski, Jane Poposka, Lidija Kedev, Sashko Zlatanovik, N. Jordanova, S. Bajraktarova Proseva, T. Doncovska, S. Maisuradze, D. Esakia, A. Sagirashvili, E. Lartsuliani, K. Natelashvili, N. Gumberidze, N. Gvenetadze, R. Etsadashvili, K. Gotonelia, N. Kuridze, N. Papiashvili, G. Menabde, I. Glöggler, S. Napp, A. Lebherz, C. Romero, H. Schmitz, K. Berger, M. Zink, M. Köster, S. Sachse, J. Vonderhagen, E. Soiron, G. Mischke, K. Reith, R. Schneider, M. Rieker, W. Boscher, D. Taschareck, A. Beer, A. Oster, D. Ritter, O. Adamczewski, J. Walter, S. Frommhold, A. Luckner, E. Richter, J. Schellner, M. Landgraf, S. Bartholome, S. Naumann, R. Schoeler, J. Westermeier, D. William, F. Wilhelm, K. Maerkl, M. Oekinghaus, R. Denart, M. Kriete, M. Tebbe, U. Scheibner, T. Gruber, M. Gerlach, A. Beckendorf, C. Anneken, L. Arnold, M. Lengerer, S. Bal, Z. Uecker, C. Förtsch, H. Fechner, S. Mages, V. Martens, E. Methe, H. Schmidt, T. Schaeffer, B. Hoffmann, B. Moser, J. Heitmann, K. Willems, S. Willems, S. Klaus, C. Lange, I. Durak, M. Esen, E. Mibach, F. Mibach, H. Utech, A. Gabelmann, M. Stumm, R. Ländle, V. Gartner, C. Goerg, C. Kaul, N. Messer, S. Burkhardt, D. Sander, C. Orthen, R. Kaes, S. Baumer, A. Dodos, F. Barth, A. Schaeffer, G. Gaertner, J. Winkler, J. Fahrig, A. Aring, J. Wenzel, I. Steiner, S. Kliesch, A. Kratz, E. Winter, K. Schneider, P. Haag, A. Mutscher, I. Bosch, R. Taggeselle, J. Meixner, S. Schnabel, A. Shamalla, A. Hötz, H. Korinth, A. Rheinert, C. Mehltretter, G. Schön, B. Schön, N. Starflinger, A. Englmann, E. Baytok, G. Laschinger, T. Ritscher, G. Gerth, A. Dechering, D. Eckardt, L. Kuhlmann, M. Proskynitopoulos, N. Brunn, J. Foth, K. Axthelm, C. Hohensee, H. Eberhard, K. Turbanisch, S. Hassler, N. Koestler, A. Stenzel, G. Kschiwan, D. Schwefer, M. Neiner, S. Hettwer, S. Haeussler-Schuchardt, M. Degenhardt, R. Sennhenn, S. Steiner, S. Brendel, M. Stoehr, A. Widjaja, W. Loehndorf, S. Logemann, A. Hoskamp, J. Grundt, J. Block, M. Ulrych, R. Reithmeier, A. Panagopoulos, V. Martignani, C. Bernucci, D. Fantecchi, E. Diemberger, I. Ziacchi, M. Biffi, M. Cimaglia, P. Frisoni, J. Boriani, G. Giannini, I. Boni, S. Fumagalli, S. Pupo, S. Di Chiara, A. Mirone, P. Fantecchi, E. Boriani, G. Pesce, F. Zoccali, C. Malavasi, V. L. Mussagaliyeva, A. Ahyt, B. Salihova, Z. Koshum-Bayeva, K. Kerimkulova, A. Bairamukova, A. Mirrakhimov, E. Lurina, B. Zuzans, R. Jegere, S. Mintale, I. Kupics, K. Jubele, K. Erglis, A. Kalejs, O. Vanhear, K. Burg, M. Cachia, M. Abela, E. Warwicker, S. Tabone, T. Xuereb, R. Asanovic, D. Drakalovic, D. Vukmirovic, M. Pavlovic, N. Music, L. Bulatovic, N. Boskovic, A. Uiterwaal, H. Bijsterveld, N. De Groot, J. Neefs, J. van den Berg, N. Piersma, F. Wilde, A. Hagens, V. Van Es, J. Van Opstal, J. Van Rennes, B. Verheij, H. Breukers, W. Tjeerdsma, G. Nijmeijer, R. Wegink, D. Binnema, R. Said, S. Erküner, Ö. Philippens, S. van Doorn, W. Crijns, H. Szili-Torok, T. Bhagwandien, R. Janse, P. Muskens, A. van Eck, M. Gevers, R. van der Ven, N. Duygun, A. Rahel, B. Meeder, J. Vold, A. Holst Hansen, C. Engset, I. Atar, D. Dyduch-Fejklowicz, B. Koba, E. Cichocka, M. Sokal, A. Kubicius, A. Pruchniewicz, E. Kowalik-Sztylc, A. Czapla, W. Mróz, I. Kozlowski, M. Pawlowski, T. Tendera, M. Winiarska-Filipek, A. Fidyk, A. Slowikowski, A. Haberka, M. Lachor-Broda, M. Biedron, M. Gasior, Z. Kołodziej, M. Janion, M. Gorczyca-Michta, I. Wozakowska-Kaplon, B. Stasiak, M. Jakubowski, P. Ciurus, T. Drozdz, J. Simiera, M. Zajac, P. Wcislo, T. Zycinski, P. Kasprzak, J. Olejnik, A. Harc-Dyl, E. Miarka, J. Pasieka, M. Ziemińska-Łuć, M. Bujak, W. Śliwiński, A. Grech, A. Morka, J. Petrykowska, K. Prasał, M. Hordyński, G. Feusette, P. Lipski, P. Wester, A. Streb, W. Romanek, J. Woźniak, P. Chlebuś, M. Szafarz, P. Stanik, W. Zakrzewski, M. Kaźmierczak, J. Przybylska, A. Skorek, E. Błaszczyk, H. Stępień, M. Szabowski, S. Krysiak, W. Szymańska, M. Karasiński, J. Blicharz, J. Skura, M. Hałas, K. Michalczyk, L. Orski, Z. Krzyżanowski, K. Skrobowski, A. Zieliński, L. Tomaszewska-Kiecana, M. Dłużniewski, M. Kiliszek, M. Peller, M. Budnik, M. Balsam, P. Opolski, G. Tymińska, A. Ozierański, K. Wancerz, A. Borowiec, A. Majos, E. Dabrowski, R. Szwed, H. Musialik-Lydka, A. Leopold-Jadczyk, A. Jedrzejczyk-Patej, E. Koziel, M. Lenarczyk, R. Mazurek, M. Kalarus, Z. Krzemien-Wolska, K. Starosta, P. Nowalany-Kozielska, E. Orzechowska, A. Szpot, M. Staszel, M. Almeida, S. Pereira, H. Brandão Alves, L. Miranda, R. Ribeiro, L. Costa, F. Morgado, F. Carmo, P. Galvao Santos, P. Bernardo, R. Adragão, P. Ferreira da Silva, G. Peres, M. Alves, M. Leal, M. Cordeiro, A. Magalhães, P. Fontes, P. Leão, S. Delgado, A. Costa, A. Marmelo, B. Rodrigues, B. Moreira, D. Santos, J. Santos, L. Terchet, A. Darabantiu, D. Mercea, S. Turcin Halka, V. Pop Moldovan, A. Gabor, A. Doka, B. Catanescu, G. Rus, H. Oboroceanu, L. Bobescu, E. Popescu, R. Dan, A. Buzea, A. Daha, I. Dan, G. Neuhoff, I. Baluta, M. Ploesteanu, R. Dumitrache, N. Vintila, M. Daraban, A. Japie, C. Badila, E. Tewelde, H. Hostiuc, M. Frunza, S. Tintea, E. Bartos, D. Ciobanu, A. Popescu, I. Toma, N. Gherghinescu, C. Cretu, D. Patrascu, N. Stoicescu, C. Udroiu, C. Bicescu, G. Vintila, V. Vinereanu, D. Cinteza, M. Rimbas, R. Grecu, M. Cozma, A. Boros, F. Ille, M. Tica, O. Tor, R. Corina, A. Jeewooth, A. Maria, B. Georgiana, C. Natalia, C. Alin, D. Dinu-Andrei, D. Livia, M. Daniela, R. Larisa, R. Umaar, S. Tamara, T. Loachim Popescu, M. Nistor, D. Sus, I. Coborosanu, O. Alina-Ramona, N. Dan, R. Petrescu, L. Ionescu, G. Popescu, I. Vacarescu, C. Goanta, E. Mangea, M. Ionac, A. Mornos, C. Cozma, D. Pescariu, S. Solodovnicova, E. Soldatova, I. Shutova, J. Tjuleneva, L. Zubova, T. Uskov, V. Obukhov, D. Rusanova, G. Soldatova, I. Isakova, N. Odinsova, S. Arhipova, T. Kazakevich, E. Serdechnaya, E. Zavyalova, O. Novikova, T. Riabaia, I. Zhigalov, S. Drozdova, E. Luchkina, I. Monogarova, Y. Hegya, D. Rodionova, L. Rodionova, L. Nevzorova, V. Soldatova, I. Lusanova, O. Arandjelovic, A. Toncev, D. Milanov, M. Sekularac, N. Zdravkovic, M. Hinic, S. Dimkovic, S. Acimovic, T. Saric, J. Polovina, M. Potpara, T. Vujisic-Tesic, B. Nedeljkovic, M. Zlatar, M. Asanin, M. Vasic, V. Popovic, Z. Djikic, D. Sipic, M. Peric, V. Dejanovic, B. Milosevic, N. Stevanovic, A. Andric, A. Pencic, B. Pavlovic-Kleut, M. Celic, V. Pavlovic, M. Petrovic, M. Vuleta, M. Petrovic, N. Simovic, S. Savovic, Z. Milanov, S. Davidovic, G. Iric-Cupic, V. Simonovic, D. Stojanovic, M. Stojanovic, S. Mitic, V. Ilic, V. Petrovic, D. Deljanin Ilic, M. Ilic, S. Stoickov, V. Markovic, S. Kovacevic, S. García Fernandez, A. Perez Cabeza, A. Anguita, M. Tercedor Sanchez, L. Mau, E. Loayssa, J. Ayarra, M. Carpintero, M. Roldán Rabadan, I. Leal, M. Gil Ortega, M. Tello Montoliu, A. Orenes Piñero, E. Manzano Fernández, S. Marín, F. Romero Aniorte, A. Veliz Martínez, A. Quintana Giner, M. Ballesteros, G. Palacio, M. Alcalde, O. García-Bolao, I. Bertomeu Gonzalez, V. Otero-Raviña, F. García Seara, J. Gonzalez Juanatey, J. Dayal, N. Maziarski, P. Gentil-Baron, P. Shah, D. Koç, M. Onrat, E. Dural, I. E. Yilmaz, K. Özin, B. Tan Kurklu, S. Atmaca, Y. Canpolat, U. Tokgozoglu, L. Dolu, A. K. Demirtas, B. Sahin, D. Ozcan Celebi, O. Diker, E. Gagirci, G. Turk, U. O. Ari, H. Polat, N. Toprak, N. Sucu, M. Akin Serdar, O. Taha Alper, A. Kepez, A. Yuksel, Y. Uzunselvi, A. Yuksel, S. Sahin, M. Kayapinar, O. Ozcan, T. Kaya, H. Yilmaz, M. B. Kutlu, M. Demir, M. Gibbs, C. Kaminskiene, S. Bryce, M. Skinner, A. Belcher, G. Hunt, J. Stancombe, L. Holbrook, B. Peters, C. Tettersell, S. Shantsila, A. Lane, D. Senoo, K. Proietti, M. Russell, K. Domingos, P. Hussain, S. Partridge, J. Haynes, R. Bahadur, S. Brown, R. McMahon, S. Lip, G. McDonald, J. Balachandran, K. Singh, R. Garg, S. Desai, H. Davies, K. Goddard, W. Galasko, G. Rahman, I. Chua, Y. Payne, O. Preston, S. Brennan, O. Pedley, L. Whiteside, C. Dickinson, C. Brown, J. Jones, K. Benham, L. Brady, R. Buchanan, L. Ashton, A. Crowther, H. Fairlamb, H. Thornthwaite, S. Relph, C. McSkeane, A. Poultney, U. Kelsall, N. Rice, P. Wilson, T. Wrigley, M. Kaba, R. Patel, T. Young, E. Law, J. Runnett, C. Thomas, H. McKie, H. Fuller, J. Pick, S. Sharp, A. Hunt, A. Thorpe, K. Hardman, C. Cusack, E. Adams, L. Hough, M. Keenan, S. Bowring, A. Watts, J. Zaman, J. Goffin, K. Nutt, H. Beerachee, Y. Featherstone, J. Mills, C. Pearson, J. Stephenson, L. Grant, S. Wilson, A. Hawksworth, C. Alam, I. Robinson, M. Ryan, S. Egdell, R. Gibson, E. Holland, M. Leonard, D. Mishra, B. Ahmad, S. Randall, H. Hill, J. Reid, L. George, M. McKinley, S. Brockway, L. Milligan, W. Sobolewska, J. Muir, J. Tuckis, L. Winstanley, L. Jacob, P. Kaye, S. Morby, L. Jan, A. Sewell, T. Boos, C. Wadams, B. Cope, C. Jefferey, P. Andrews, N. Getty, A. Suttling, A. Turner, C. Hudson, K. Austin, R. Howe, S. Iqbal, R. Gandhi, N. Brophy, K. Mirza, P. Willard, E. Collins, S. Ndlovu, N. Subkovas, E. Karthikeyan, V. Waggett, L. Wood, A. Bolger, A. Stockport, J. Evans, L. Harman, E. Starling, J. Williams, L. Saul, V. Sinha, M. Bell, L. Tudgay, S. Kemp, S. Brown, J. Frost, L. Ingram, T. Loughlin, A. Adams, C. Adams, M. Hurford, F. Owen, C. Miller, C. Donaldson, D. Tivenan, H. Button, H. Nasser, A. Jhagra, O. Stidolph, B. Brown, C. Livingstone, C. Duffy, M. Madgwick, P. Roberts, P. Greenwood, E. Fletcher, L. Beveridge, M. Earles, S. McKenzie, D. Beacock, D. Dayer, M. Seddon, M. Greenwell, D. Luxton, F. Venn, F. Mills, H. Rewbury, J. James, K. Roberts, K. Tonks, L. Felmeden, D. Taggu, W. Summerhayes, A. Hughes, D. Sutton, J. Felmeden, L. Khan, M. Walker, E. Norris, L. O’Donohoe, L. Mozid, A. Dymond, H. Lloyd-Jones, H. Saunders, G. Simmons, D. Coles, D. Cotterill, D. Beech, S. Kidd, S. Wrigley, B. Petkar, S. Smallwood, A. Jones, R. Radford, E. Milgate, S. Metherell, S. Cottam, V. Buckley, C. Broadley, A. Wood, D. Allison, J. Rennie, K. Balian, L. Howard, L. Pippard, L. Board, S. Pitt-Kerby, T. |
Issue Date: | 20-Oct-2021 |
Publisher: | Springer Science and Business Media LLC |
Journal: | BMC Medicine |
Abstract: | Background
Epidemiological studies in atrial fibrillation (AF) illustrate that clinical complexity increase the risk of major adverse outcomes. We aimed to describe European AF patients’ clinical phenotypes and analyse the differential clinical course.
Methods
We performed a hierarchical cluster analysis based on Ward’s Method and Squared Euclidean Distance using 22 clinical binary variables, identifying the optimal number of clusters. We investigated differences in clinical management, use of healthcare resources and outcomes in a cohort of European AF patients from a Europe-wide observational registry.
Results
A total of 9363 were available for this analysis. We identified three clusters: Cluster 1 (n = 3634; 38.8%) characterized by older patients and prevalent non-cardiac comorbidities; Cluster 2 (n = 2774; 29.6%) characterized by younger patients with low prevalence of comorbidities; Cluster 3 (n = 2955;31.6%) characterized by patients’ prevalent cardiovascular risk factors/comorbidities. Over a mean follow-up of 22.5 months, Cluster 3 had the highest rate of cardiovascular events, all-cause death, and the composite outcome (combining the previous two) compared to Cluster 1 and Cluster 2 (all P < .001). An adjusted Cox regression showed that compared to Cluster 2, Cluster 3 (hazard ratio (HR) 2.87, 95% confidence interval (CI) 2.27–3.62; HR 3.42, 95%CI 2.72–4.31; HR 2.79, 95%CI 2.32–3.35), and Cluster 1 (HR 1.88, 95%CI 1.48–2.38; HR 2.50, 95%CI 1.98–3.15; HR 2.09, 95%CI 1.74–2.51) reported a higher risk for the three outcomes respectively.
Conclusions
In European AF patients, three main clusters were identified, differentiated by differential presence of comorbidities. Both non-cardiac and cardiac comorbidities clusters were found to be associated with an increased risk of major adverse outcomes. |
URI: | http://hdl.handle.net/20.500.12188/33325 |
DOI: | 10.1186/s12916-021-02120-3 |
Appears in Collections: | Faculty of Medicine: Journal Articles
|